Pełen autokar, 50 osób, w niedzielę, 17 lutego 2020 roku, przy dosyć „zmiennej” pogodzie, zapoznało się z miejscami i miejscowościami, w których działa się historia, w których ta historia została upamiętniona i udostępniona ku pamięci, ku przestrodze…
Zaczęliśmy od powstałego w 1903 r. Szpitala Klimatycznego dla dzieci chorych na gruźlicę, gdyż w owym czasie tę chorobę leczono wyłącznie „klimatycznie” - to było takie właśnie miejsce. Obecnie szpital jest znacznie rozbudowany łącznie ze szkołą podstawową, leczenie „leśnym klimatem” wspomaga współczesna medycyna.
Niemiecki Stalag I-B Hohenstein, w obecnej miejscowości Królikowo nie pozostawił po sobie wielu śladów. Budowa drogi A7 przebiegającej przez teren byłego Stalagu pozwoliła na dokładne, archeologiczne przeprowadzenie badań i przeniesienie znalezisk do muzeum w ratuszu w Olsztynku, którego zwiedzenie dopiero unaocznia ogrom bestialskiego barbarzyństwa niemieckich
Nieopodal Stalagu I-b Hohenstein posadowiono (między Olsztynkiem a Sudwą) tzw. Mauzoleum Hindenburga przy którego budowie pracowali więźniowie wspomnianego Stalagu I-b. Umierających z wycieńczenia i głodu chowano na cmentarzu w Sudwie. (55 tysięcy ofiar). Przed Ratuszem w Olsztynku umieszczono jedyny, dotychczas odnaleziony fragment Mauzoleum: figurę lwa, który „stał” onegdaj po prawej stronie głównego wejścia na zewnątrz budowli. Pozostałe elementy monumentu, wysadzonego przez ustępujące wojska niemieckie, zużyto jako materiał budowlany w wielu miejscach w Polsce.
W Olsztynku, po zwiedzeniu Muzeum Stalagu I-b Hohenstein, w Hucie Szkła zaprezentowano wycieczkowiczom komercyjną produkcję: kwiatów - nigdy nie więdnących, ptaszków - nie śpiewających, ślimaków - nie pełzających… Ale pokazana technika ich „wytwarzania” była o tyle fascynująca, co prosta dla przeszkolonego „szklarza”.
Na koniec był spacer po zabytkowych miejscach miasteczka i krótka wizyta w Skansenie Budownictwa Wiejskiego.
Jerzy K. Kowalewicz